Veilig Sporten en Bewegen

VEILIG SPORTEN NA EEN TRANSPLANTATIE

WANNEER BEGIN JE?

Je kunt beginnen met sporten of bewegen als je aan de volgende drie basisvoorwaarden voldoet:

1. Je bent voldoende gerevalideerd.

De basisregel is: hoe eerder hoe beter mits je rustig begint. Een belangrijke voorwaarde is dat je stabiel op je benen staat. Wat voldoende is niet zo makkelijk te zeggen. Bijna elke getransplanteerde begint met het wandelen van korte stukjes, dat is een prima start. Daarnaast kun je beginnen met lichte krachttraining maar doe dat onder begeleiding.

2. Je hebt van je arts een positief advies gekregen.

Voordat je begint overleg je met jouw transplantatiearts. Meestal zal hij of zij je aanmoedigen tenzij er medische redenen zijn om het af te raden. Zolang je nog niet stabiel op medicatie bent ingesteld is voorzichtigheid geboden.

3. Je bent er zelf aan toe.

Ga NIET bewegen doen onder druk van jezelf of anderen. In beweging komen na een transplantatie en sporten kost gewoon tijd. Neem die tijd, als je angstig gaat sporten of bewegen loop je meer risico op blessures.
Aan de andere kant hoe eerder je begint hoe beter, mits je je aan de eerste twee punten hebt voldaan.
TIP: Begin met een maatje of lotgenoot.

LEES HIER MEER

BLIJF VEILIG SPORTEN

Voor getransplanteerden zijn er een aantal extra vuistregels:

1. Drink voldoende tijdens en na het sporten

Hoe intensiever je beweegt, hoe meer je moet drinken. Dat geldt voor iedereen die sport. Als je dat niet doet zal sporten en bewegen steeds moeilijker gaan en krijgt je uiteindelijk kramp. Voor een getransplanteerde is voldoende drinken nog belangrijker. Als je uitdroogt, legt dat meer druk op je nieren en dat wil je voorkomen. Drink eens per kwartier bij een inspanning waarbij je gaat zweten.

2. Warm goed op en cool down

Je spieren goed en rustig opwarmen is van groot belang. Door je medicatie zijn je spieren kwetsbaarder dan bij ‘gewone’ mensen. Er is, afhankelijk van je medicatie, een hogere kans op spier- of peesscheuren. Hoe intensiever je gaat bewegen hoe belangrijker die warming-up is. Neem daar de tijd voor, minimaal tien minuten als je begint. Laat je spieren ook rustig afkoelen dus doe de laatste 10 minuten rustig aan.

3. Zorg voor goed materiaal

Als je gaat wandelen maar ook bij de meeste sporten zijn goede schoenen belangrijk. Die voorkomen veel blessures. Laat je ook bij alle sporten informeren over goed materiaal. Dat materiaal hoeft niet duur te zijn.

4. Begin rustig en voer de activiteit gedoseerd op

Als getransplanteerde heeft je lichaam meer tijd nodig om kracht en conditie op te bouwen. Neem die tijd en bouw de intensiteit en duur van beweging of sport langzaam op. Wees alert op overbelasting en vergelijk jezelf niet met anderen. Wat anderen doen is op zijn best een inspiratie.

LEES HIER MEER

WAT KUN JE BETER NIET DOEN

Er zijn vier situaties waarbij je als getransplanteerde voorzichtig moet zijn met beweging en beter niet kunt sporten.

1. Sporten of sportief bewegen als je ziek bent

Sporten als je ziek bent is nooit erg verstandig, maar voor getransplanteerden zeker niet. Schroef je activiteiten terug en wacht tot je klachtenvrij bent. Luister goed naar je lichaam, je hebt als getransplanteerde meer tijd nodig voor herstel.

2. Je mengen met medesporters met een besmettelijke ziekte

Je bent door je immuun-onderdrukkende medicatie vatbaarder voor infecties. Hoewel sporten of voldoende bewegen je kan helpen bij het verwerken van een infectie, kan het dit nooit voorkomen. Voorkomen is voor getransplanteerden altijd beter dan genezen, dus vertel je omgeving dat je kwetsbaarder ben. Vraag trainers of begeleiders je te waarschuwen bij infectieziekten van anderen. Let op bij een verwonding, maak de wond zo spoedig mogelijk schoon.

3. Gevaarlijke sporten beoefenen

Vermijd contactsporten, zeker als je een nier of levertransplantatie hebt gehad (Er zijn speciale gordels die je kunnen helpen, zie het kader). Vermijd sporten in sterk vervuilde omgevingen zoals bijvoorbeeld zwemmen in vervuild water.

4. Onvoldoende getraind extremere vormen van sport beoefenen

Kijk uit met sporten die veel inspanning vragen tenzij je zeer goed getraind ben en dan alleen na positief advies van een arts. Er zijn topsporters met een donororgaan maar die worden zeer goed en nauwkeurig begeleid. Kijk uit voor overschatting. Je mag best een grens opzoeken maar doe dat voorzichtig.

LEES HIER MEER

Het HEROKI Shield

Steve Donald is een golfer en voetbalt. Hij heeft het Heroki Shield uitgeprobeerd.

Lees hoe deze beschermer voelt bij sporten en wat het gevoel van Steve is.

Lees Steve's ervaring

WANNEER WORDT BEWEGEN NU SPORTEN

Waar de grens tussen sporten of bewegen ligt is niet te bepalen. Het is een onderscheid dat alleen in de Nederlandse taal bestaat. Voor TransFit geldt; “Sporten is Bewegen, Bewegen is Sporten”. Zolang je het maar voor je plezier doet en fit van wordt.

Intensiteit is geen maat voor sport

Hoe intensief je beweegt of sport bepaal je zelf en dat wordt mede bepaald door de eventuele lichamelijke beperkingen die je hebt. TransFit moedigt sporten en bewegen aan om fit te worden en te blijven na transplantatie. jij bepaalt wat voor jou de minimale en maximale intensiteit is.

Antwoorden op vragen

Als stichting Sport en Transplantatie moedigen wij onderzoek aan en proberen de wetenschappelijke resultaten onder getransplanteerden te verspreiden. We hebben een TransFit Wetenschap Agenda gemaakt met de belangrijkste vragen waar we antwoorden op willen. Deze agenda delen we met de WTGF die ook wetenschappelijk onderzoek ondersteunt.

Klik hier voor wetenschappelijke artikelen